کمتر کسی است که درباره تپه مارلیک نشنیده باشد .یا اسمی از جام مارلیک به گوشش نخورده باشد. تپه مارلیک یا نام دیگرش چراغعلی تپه در دره گوهررود با وسعت حدود یک هکتار در کنار باغ‌های زیتون و شالیزارهای برنج مردم این منطقه قرار دارد.
تپه مارلیک بقایای به‌جای مانده از تمدن باستانی متعلق به دست‌کم سه هزار سال پیش است، عزت اله نگهبان باستان‌شناس و استاد باستان‌شناسی دانشگاه تهران در کاوش‌های انجام‌شده در تپه مارلیک ۵۳ گور کشف کرد که مربوط به سلاطین آماردی بوده است، در همهٔ آرامگاه‌ها اشیایی مانند ظروف سفالین، دکمه‌های تزئینی، انواع سرگرز، پیکان، جام‌های چینی، طلا، نقره و مفرغ، خنجر، شمشیر، مجسمه‌های برنزی و سفالی، سرنیزه و کلاه‌خود پیداشده است.
تپه مارلیک یکی از ۵ تپه باستانی است که در دره گوهررود در اطراف رودبار واقع‌شده‌اند دره‌ای خوش آب‌وهوا برای سال‌ها محل سکونت اجداد ثروتمند گیلانی ها بوده است.
در سال ۱۳۴۰ شمسی، گروهی به‌سرپرستى دکتر عزت‌‌الله نگهبان جهت تحقیق راهی منطقه رحمت‌‌آباد رودبار شدند. این حفارى که از پاییز ۱۳۴۰ تا آخر پاییز ۱۳۴۱ به مدت ۱۴ ماه ادامه داشت، منجر به پیدا شدن ۵۳ آرامگاه در سطح تپه شد. این آرامگاه ها عموماً از سنگ و گل ساخته‌شده بودند.
در ساخت این آرامگاه‌ها از تخته‌سنگ‌‌هاى بزرگ طبیعی که در سطح تپه وجود داشته، استفاده شده است.
از این منطقه تعداد زیادی ظروف و اشیای سیمین و زرین به‌دست آمده که نشانگر ثروت فراوان ساکنان آن بوده است. قدمت این آثار به حدود ۳ هزار سال پیش یعنی اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد مسیح می‌رسد.
یکی از کشفیات مهم این تپه، ۲ مهر استوانه‌ای است که روی آنها به‌خط میخی حکاکی شده‌است. این مهر ها به باستان شناسان برای تشخیص خط و تاریخ مارلیکی ها بسیار کمک کرده است .
کمی هم از گنجینه ارزشمند مارلیک در این متن یاد می‌کنیم تا آن را بیشتر بشناسید.
در کرانه شرقی سفیدرود دره زیبایی به‌نام گوهر رود واقع‌شده که به‌علت حاصلخیزی خاک هوای ملایم و عالی و رطوبت و بارندگی کافی از بهترین نقاط این ناحیه است. میان دره گوهر رود، رودخانه‌ای به‌نام گوهر رود جریان دارد که از شعبه های کوچک سفید رود بزرگ است .
در دره گوهر رود تپه‌های کوچک و بزرگی وجود دارد که مربوط به‌دوره‌های باستانی است و تپه مارلیک از مهم‌ترین آن هاست. تپه مارلیک در محلی به‌نام چراغعلی تپه شهرت دارد. تپه‌های باستانی گوهر رود از جمله تپه مارلیک بقایای یک تمدن باستانی فراموش‌شده را در دل خود مدفون کرده‌اند.
تپه مارلیک در حقیقت تپه‌ای طبیعی و صخره‌ای است که مواد تشکیل‌دهنده آن سنگ‌های سولفات آهن است. لایه‌های طبیعی آن، چنان است که شکاف‌های بزرگ درون تپه ایجاد کرده و همین حفره‌ها موجب‌شده تا حیواناتی چون موش و مار به فراوانی در آن لانه کنند.
عده‌ای معتقدند که نام مارلیک به‌دلیل وفور مار در این تپه بر آن اطلاق‌شده‌است. اینجاست که افسانه مار و گنج تپه مصداق واقعی پیدا کرده است.
اما برخی نیز مارلیک را یک واژه تاریخی می‌دانند که از دو جز «مارد» و «لیک» ترکیب شده است و معنای قوم «مارد» را می‌دهد. آنها استدلال می‌کنند که این کلمه در اصل «ماردلیک» بوده و با حذف «دال»، مارلیک شده است. مارد اشاره به آماردهاست و ”لیک” هم همان ”لک” است. لک، به‌معنای قوم و طایفه و عشیره است که در واژه‌هایی نظیر اسکو + لک و گیل+ لک دیده می‌شود.
احتمال می‌رود که این تپه، آرامگاه خصوصی فرمانروایان و شاهزادگان محلی بوده که در اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد براین منطقه حکومت می‌کرده‌اند و مردگان خود را بنا بر سنن و آیین های رایج آن دوره به‌همراه آثار قیمتی در این آرامگاه ها به خاک می سپردند. پارچه‌های به‌دست آمده از تپه‌های مارلیک نشانه ظهور و پیشرفت صنعت بافندگی در گیلان هزاران سال پیش می‌دهد.
از جمله موارد جالب کشف کاشفان، مهری است که روی آن خط میخی حک‌شده است و یا مهر دیگری که مجلس شکار را نشان می‌دهد. به‌گفته باستان‌شناسان قدمت آنها به بیش از سه هزار سال می‌رسد.
نمونه بی‌بدیل این کاوش ها جام مارلیک است که از زر ناب است و ارتفاع آن به ۱۸ سانتی متر می‌رسد.
مجموعه آثار مارلیک در طبقه فوقانی موزه ملی ایران تهران نگهداری می‌شود.
اگر سوالی دارید تیم پشتیبانی ما از ساعت ۸:۳۰ صبح الی ۱۱:۳۰ شب پاسخگوی شما خواهند بود.
نظرات کاربران