سنگر شهری با موقعیت استراتژیک است . اين شهر مرکز بخش سنگر از توابع شهرستان رشت در استان گیلان است و در فاصله ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان رشت واقع شده است.
شهر زیبای سنگر تقريباً در انتهاي دره سفيدرود و در ابتداي پهنه دشت گيلان و در ارتفاع حدود ۴۰ متر بالاتر از سطح درياي آزاد قرار گرفته است . در این نقطه ، به این علت که رودخانه های زیادی در آن ، جریان دارند به صد رود هم معروف است.
سنگر كه از شمال به بخش كوچصفهان، از شمال غربی و غرب به دهستانهای حومه و لاکان شهرستان رشت، از جنوب به شهرستان رودبار، از شرق به شهرستانهای سیاهکل و لاهیجان و از شمال شرقی به شهرستان آستانه اشرفیه محدود مي شود.
منطقه‌ای که امروز به نام سنگر معروف است نام قدیم آن کوهدم بوده است بخش‌سنگر فعلی شامل: شاقاجی، سراوان و امام زاده هاشم که سابق براین وسعتی بیشترداشت، کوهدم اکنون به عنوان یک اسم تاریخی مطرح است و این نام از افواه افتاده است.
سنگر به مفهوم تکیه‌گاه و پشتیبان است، درباره¬ی وجه تسمیه‌ی سنگر آورده‌اند: « نام‌سنگر مأخوذ از نام ارتفاعات مجاورش می‌باشد که « درپشت نامیده‌می‌شود و مفهوم آن سنگر ( پشتیبان ـ تکیه‌گاه است ) است .
عبور جاده ارتباطي تهران به رشت از شهر سنگر بوده و در توسعه رشد اين شهر به عنوان شهر خدماتي و بازرگاني نقش عمده اي داشته است.
براساس سرشماري سال ۱۳۹۰ و با توجه به نرخ رشد، جمعيت شهري سنگر بالغ بر ۱۱۹۴۱ نفر در قالب ۳۸۱۷ خانوار است كه ۵۹۰۳ نفر مرد و ۶۰۳۸ نفر زن هستند. این در حالی است که جمعیت آن در سال ۱۳۲۸ در حدود ۸۲۶ نفر بوده است. شغل عمده مردم سنگر کاسبی و دكان داري بوده است.
موقعیت‌طبیعی:
بخش سنگر از دو قسمت جلگه‌ای و کوهستانی تشکیل شده، بخش شمالی و شرقی وجنوبی آن جلگه‌ای جنگلی و بخش غربی آن نیمه کوهستانی و کوهستانی است که ازکوه‌های کم ارتفاع پدید آمده است.
کوه‌های امام زاده هاشم در غرب این بخش پوشیده از انبوه جنگل‌های سبز است.
خاک‌های بخش سنگر در حاشیه‌ای رود خانه‌ی سفید رود از جنس رس و شنی و دربخش نیمه کوهستانی پوشیده از خاک‌های جنگلی است.
گروه‌های شغلی:
در بخش سنگر می‌شو گروه های شغلی متفاوتی را مشاهده نمود. از جمله :
- گروه شغلی کشاورزی
- گروه شغلی دام داری
- گروه شغلی اداری
- گروه شغلی آزاد.
پایه‌ی اصل درآمد مردم برنج کاری است، برنج کاران جمعیت اصلی‌ساکنان روستاها را تشخیص می‌دهند.همچنین نگهداری و پرورش گاو و گاومیش و گوسفند در دامنه‌های کوه‌های‌امام‌زاده هاشم در میان تالش‌ها و گالش‌ها دیده می‌شود.
حرفه‌های چندمنظوره نیز در این منطقه دیده می شود . عده‌ای از روستاییان برای کسب درآمد بیشتر چند کارکشاورزی و مغازه داری و خرید و فروش را در کنار هم انجام می‌دهند.
و اما زبان مردم منطقه سنگر :
مردم سنگر به زبان گیلکی تکلم می‌کنند. گیلکی زبان اصلی و بومی منطقه است امّا امروزه مردم به خصوص جوانان گرایش به زبان فارسی پیدا کرده اند که زبان رسمی است.
در این منطقه پوشش گیاهی متفاوتی وجود دارد .از انواع گیاهان و درختان گردو، شب خوس، شمشاد، توت، ازگیل، گلابی وحشی ، بید ، للکی، نارنج، آلوچه، افرا ، سیب ، نارون قرمز ، نارون ، توسکا، گلابی‌و……
گرفته تا انواع نباتات گل قاصدک ، گل باغی، پونه، هویج، شقایق، نیلوفر، خزه‌ی آبی، جگن، دم اسب، نعناع،افسنتین‌و..…
و همچنین انواع محصولات کشاورزی مثل: برنج، چای، صیفی جات مرکبات، سبزیجات ومحصولات جالیزی…کشت می شود
احداث سد سنگر بر روي رودخانه سفيدرود اهميت اين منطقه را چند برابر کرده است . اين سد قسمت عمده آب سفيد رود را براي آبياري شاليزارهاي اراضي جلگه اي شرق و غرب سفيدرود در دو کانال اصلی سمت راست و چپ تقسیم می کند .
سنگر دارای مرکز بسیار بزرگ تحقیقاتی و پرورش ماهیان خاویاری است:
ماهیان خاویاری یکی از با ارزش‌ترین ماهیان جهان اند تنها در نیمکره شمالی پراکنش دارند.در حال حاضر، ۲۷ گونه ماهی خاویاری در دنیا وجود دارد که ۶ گونه آن در دریای خزر ورودخانه‌های منتهی به آن زیست نموده اند .ذخایر بسیاری از ماهیان خاویاری در دنیا در حال انقراض می‌باشد. همچنین‌میزان صید ماهیان خاویاری در سالهای اخیر در دریای خزر رو به کاهش نهاده که عوامل متعددی دارد .
برای حفظ هرچه بیشتر این گونه‌های با ارزش و بهره‌برداری اصولی از آنها، راه‌اندازی و تأسیس‌مؤسسه تحقیقاتی در سطح ملی و بین‌المللی احساس می‌شد که با عنایت و حمایت مسئولین محترم‌جمهوری اسلامی و بخصوص شرکت سهامی شیلات ایران اقدام به تأسیس مؤسسه تحقیقات‌بین‌المللی تاس‌ماهیان دریای خزر گردید.
در هر حال، حفاظت از ذخایر تاس‌ماهیان با قدمت تاریخی۲۵۰ میلیون ساله بعنوان “ فسیل زنده” یک وظیفه ملی، علمی تلقی می‌گردد .
