حتما شما هم این شعار را شنیده اید؛ آب هست ولی کم است. متاسفانه این تنها یک شعار نیست بلکه یک هشدار نگران کننده است که عده ای هنوز هم که هنوز است آن را جدی نگرفته اند. موقعیت استان های شمالی کشور به ویژه استان های مازندران و گیلان به گونه ای است که عده ای تصور می کنند این شهرها هرگز با بحران کم آبی مواجه نخواهند شد بنابراین می توان خارج از الگوهای مصرف استاندارد در این مناطق از آب استفاده کرد و نگران تمام شدن آن نبود. به همین خاطر وضعیت آب آشامیدنی در استان مازندران در برخی از روستاهای آن وضعیت دلچسبی ندارد و باید فکری اساسی به حال آن کرد.

بحران کم آبی همچون یک هیولای بی شاخ و دم چند سالی می شود که پای خود را به خطه ی شمال کشور نیز باز کرده است. خطه ی شمال تقریبا جزو آخرین مناطقی بود که با این بحران از نزدیک روبرو شد اما واضح و بدیهی بود که مازندران نیز دیر یا زود دچار کم آبی می شود. به ویژه در چند وقت اخیر که بحران کم آبی شدید تر از همیشه در این استان نمود پیدا کرده است و به دنبال خود قطعی های مکرر آب را پدید آورده است.

آیا بارش باران در مازندران تاثیری روی آب آشامیدنی در این منطقه گذاشته است؟

ممکن است با یک نگاه ساده و گذرا تصور کنید که بارش باران در منطقه ی شمال کشور موجب پر آب شدن سد ها و رودخانه ها می شود بنابراین آب آشامیدنی باید به میزان کافی و زیاد در این منطقه موجود باشد. اما حقیقت این است که املاح بیش از حد در آب باران روی کیفیت آب آشامیدنی در برخی از مناطق تاثیر مخربی گذاشته است و آب را بی کیفیت ساخته. این موضوع حتی رنگ آب را نیز تحت تاثیر قرار داده و موجب شده تا آب آشامیدنی حالت بی رنگ و شفاف خود را نیز از دست بدهد و کدر شود.

در واقع برعکس تصور عمده ی مردم، هر زمان که باران های مکرر در شمال باریدن می گیرد کیفیت آب نیز کاهش پیدا می کند و مردم مجبور می شوند برای خرید آب آشامیدنی خود اقدام به خرید آب معدنی نمایند چرا که آب شیر پراز رسوبات گچی و آهکی می شود و نمی توان آن را به طور عادی مصرف کرد.

رنگ زرد آب نیز گاهی اوقات باعث می شود که اهالی مازندران به ویژه روستاهای آن برای مصرف آب آشامیدنی لوله کشی راغب نباشندو ترجیح دهند از آب معدنی استفاده کنند. این موضوع می تواند هزینه های زیادی را برای اهالی به ابر آورد چرا که مصرف آب آن هم در قالب آب معدنی نیازمند پرداخت هزینه های بالا است.

برخی از افراد بر این باورند که پوسیدگی لوله های آب و فرسوده شدن آن ها می تواند دلیل بد بودن کیفیت آب آشامیدنی در این منطقه باشد اما نمی توان این موضوع را حل نشده به حال خود رها کرد و قطعا باید فکری به حال آن کرد.

آیا حفر چاه راه حل مناسبی برای بالا بردن کیفیت آب آشامیدنی در مازندران است؟

یکی از راهکارهای پیش رو برای بالا بردن کیفیت آب آشامیدنی در شمال کشور استخراج آب از چاه می باشد. در واقع با حفر چاه می توان به آب سالم و شیرین رسید اما مشکل اینجاست که این راهکار در کوتاه مدت می تواند راهکار خوبی باشد و در بلندمدت موجب می شود تا سفره های آب زیر زمینی به اتمام برسند. بنابراین نمی توان حفر چاه را راه حلی عالی و بهینه برای بالا بردن سطح کیفیت آب در مازندران به شمار آورد. حفر چاه مشکلات زیست محیطی زیادی به بار می آورد و موجب به اتمام رسیدن منابع طبیعی خواهد شد.

علت بحرانی شدن ناگهانی شرایط آب در استان مازندران چه بوده است؟

یکی از دلایلی که باعث شده تا استان مازندران به استانی با شرایط بحرانی در آب آشامیدنی تبدیل شود ساخت و سازهای بی رویه و غیرقانونی ویلا در این منطقه بوده است و مجوزهایی که بی رویه برای ساخت خانه و ویلا به افراد و سازندگان داده شده باعث شده تا افراد زیادی تمایل به سکونت و زندگی در استان مازندران پیدا کنند در حالی که این استان نیز گنجایش مشخصی برای پذیرش افراد غیر بومی دارد و نمی تواند جوابگوی حجم بالایی از جمعیت باشد که به این استان سرازیر می شود.

بنابراین یکی از راهکارهایی که می توان از طریق آن شرایط آب آشامیدنی در استان مازندران را بهبود بخشید جلوگیری از ساخت و سازهای بی رویه و غیر قانونی در این منطقه می باشد.

آیا حفر چاه دستی نیاز به مجوز دارد؟

پاسخ این سوال منفی است و همین موضوع دقیقا باعث شده تا وضعیت آب آشامیدنی د مازندران به وضعیتی بغرنج تبدیل شود.

حفر چاه های دستی در استان مازندران آن هم توسط کشاورزان در شهرهای ساحلی وضعیت آب آشامیدنی را وخیم تر از همیشه کرده است. تعدد این چاه ها روز به روز در حال افزایش است چرا که حفر آن ها نیازی به هیچ گونه مجور و مهارت و تخصص ندارد. در واقع هر کشاورزی می تواند با کندن زمین تا عمق ۵ تا ۶ متر به آب برسد. این آب می تواند برای مصارف مختلفی استفاده شود. آسیب رساندن به محیط زیست یکی از عواقب جبران ناپذیر حفر چاه های مکرر در استان مازندران می باشد. عمق کم آب های زیرزمینی به ویژه در شهرهای ساحلی باعث شده تا سطح آب دریا نیز رفته رفته کاهش پیدا کند و دچار پسرفت شود.

استفاده از آب به طور غیر مجاز در استان مازندران

بسیاری از افراد سودجو در استان مازندران با ایجاد انشعابات غیر مجاز آب باعث شده اند تا آب به سمت شالیزارها و یا خانه های آن ها روانه شود. این موضوع به خودی خود باعث بالا رفتن بی رویه مصرف آب شده در حال که هزینه ای بابت مصرف آن پرداخت نمی شود. بنابراین جای تعجب نیست که در استان مازندران مصرف آب رو به افزایش باشد و شاهد قطعی های مکرر آب باشیم. وجود انشعاب های غیر مجاز در اقصی نقاط این استان و همچنین دستکاری کنتورهای آب توسط برخی از اهالی موجب شده تا وضعیت آب آشامیدنی وضعیت چندان مطلوبی نباشد و نیاز به بازبینی داشته باشد.

بهینه سازی الگوهای مصرف آب در استان مازندران

از مشکلات  و مسائل مربوط به آب آشامیدنی در استان مازندران گفتیم اما باید راهکارهایی را نیز برای این مشکلات در نظر بگیریم. یکی از راهکارهای اساسی برای رفع مشکلات آب آشامیدنی در استان مازندران ارائه ی الگوهای صحیح برای مصرف آب است. پیاده سازی این الگوها می تواند مصرف آب را به شکلی منطقی کنترل نماید. برخی از افراد تصور می کنند که منابع آبی استان مازندران بی نهایت است و با مصرف هرچه بیشتر آن، این استان دچار کمبود آب نخواهد شد اما همین تفکر و شیوه ی غلط در مصرف آب باعث شده تا استان مازندران به یکی از استان های مورد توجه در بحران کم آبی تبدیل شود. بنابراین باید برای مصرف آب در این منطقه حساب شده گام برداشت.

جلوگیری از مهاجرت های بی مورد و ساخت و سازهای غیر قانونی در استان مازندران

استان مازندران علیرغم منابع طبیعی بی نظیری که دارد اما گنجایش محدودی برای پذیرش مهاجرین دارا می باشد. ساخت و سازهای غیر قانونی و بی رویه در استان مازندران به بحران بی آبی و کم آبی در این منطقه دامن زده است بنابراین مسئولین باید فکری به حال جلوگیری از مهاجرت های بی مورد به این استان و ساخت و سازهای غیر قانونی بکنند. افزایش بی رویه جمعیت در یک منطقه می تواند موجب به اتمام رسیدن هرچه سریع تر منابع در آن خطه شود. استان مازندران هم شامل این چالش می شود. بنابراین برای ساخت و ساز ویلا و ورود افراد جدید به این خطه باید قانون های خاصی لحاظ شود.

جلوگیری از بی قانونی های کشاورزان

کشاورزانی که آب را به طور غیر قانونی به زمین های کشاورزی خود هدایت می کنند باعث بروز مشکلات جدی در حوزه ی آب آشامیدنی در استان مازندران شده اند. برخورد با این دست از کشاورزان می تواند قدمی مثبت در بهینه سازی الگوهای مصرف آب شود. بنابراین مسئولین موظف اند تا این افراد را شناسایی کنند و با آن ها برخورد نمایند.

نتیجه گیری

یکی از مشکلاتی که آب آشامیدنی مازندران را به آبی کدر و بد بو تبدیل کرده است وجود فرسودگی در لوله کشی های آب و لوله های پوسیده ای است که سالهاست مورد استفاده قرار گرفته و اکنون وقت تعویض آن فرا رسیده است. بنابراین برای اینکه وضعیت آب آشامیدنی در استان مازندران به وضعیتی بهتر تبدیل شود باید فکری به حال تعویض لوله های فرسوده کرد. امید است که با جلوگیری از ساخت و سازهای غیرقانونی و ایجاد بستری برای بهینه سازی الگوهای مصرف آب، وضعیت آب آشامیدنی در استان مازندران بهبود پیدا کند فراموش نکنید که پیش از هر چیز بهبود شرایط به خود ما بستگی دارد. بنابراین به جای این که فکر وضع قوانین جدید و برخورد با افراد متخلف توسط قانون باشیم باید خودمان گامی در این راستا برداریم و به فکر حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست باشیم.