آشنایی با کاروانسرای تی‌تی یکی از جاذبه‌های تاریخی گیلان
اگر برای یک سفر پاییزی یک روزه به استان گیلان خود را آماده کرده‌اید تا بتوانید از طبیعت زیبا و بی‌بدیل آن بهره ببرید و البته کمی هم در تاریخ سفر کنید، حتماً سری به کاروانسرای پر رمز و راز تی تی در استان گیلان بزنید.
“کاروانسرای تی تی” یا “تی تی کاروانسرا” مربوط به‌دوره صفوی است و در روستای بالارود شهرستان سیاهکل، واقع‌شده است. کاروانسرای باستانی تی تی را باید در شهرستان سیاهکل (یکی از شهرهای استان گیلان در شمال ایران) و در مسیر راه کاروانی دیلمان به لاهیجان، بر سر دوراهی رودخانه باباکوه و میثم رود ببینید. جایی درست در 10 کیلومتری جاده سیاهکل به دیلمان و بر پای تپهای نسبتاً بلند و سرسبز که در گذشته راه اصلی کاروان رو از لاهیجان به دیلمان و طالقان بوده است.
این کاروانسرای زیبا تا همین چند سال پیش توسط مردم محلی تبدیل به طویله و حیاط آن باغچه شده بود اما به همت سازمان میراث فرهنگی در سال 1375 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به‌ثبت رسیده است. امروزه، نه‌تنها تی تی کاروانسرا دارای اهمیت بسیار زیادی است بلکه منطقه سیاهکل نیز از نظر غنی بودن چشم‌اندازهای طبیعی و هم از نظر ارزش تاریخی از نقاط دیدنی استان گیلان به‌شمار می‌رود. سیاهکل در واقع سرزمین قوم باستانی دیلم ها است که پس از عبور از این شهر در امتداد مسیر شیم رود تا ارتفاعات کوهستانی دیلمان در این جا به یک جا نشینی روی آوردند و سیاهکل را به‌وجود آوردند.
بنای کاروانسرای تی تی که به‌دلیل پرشکوفه بودن منطقه کاروانسرای تی تی (معادل گیلکی شکوفه) نامگذاری شده از قدیمی ترین بناهای سیاهکل است که از جنس سنگ‌های رودخانه‌ای، آجر و ملات و گچ و ساروج در مسیر راه کاروانی دیلمان به لاهیجان قرار دارد. دیدن این بنای تاریخی به سبب سبک معماری آن در طبیعتی زیبا از استان گیلان برای دوست داران تاریخ کهن و معماری ایران بسیار جذاب است. چرا که این کاروانسرا دارای یک حیاط مرکزی و ورودی هشتی مانند و دو ایوان در اطراف هشتی است.
از ویژگی‌های معماری این بنا می‌توان گفت که این کاروانسرا از نوع کاروانسراهای برون شهری و دو ایوانی است. در وسط این کاروانسرای زیبا حوضی کوچک قرار دارد و در چهار کنج آن اتاق مربع شکلی به مساحت 14 متر مربع که محل استراحت کاروانیان و حفاظت آنان از راهزنان و حیوانات وحشی بوده است. قبل از ورود به اتاق‌ها با یک فضای نیم هشت مواجه می‌شویم. در جبهه جنوبی بنا دو اتاق دیگر همانند جبهه شمالی وجود دارد که به‌طور کلی اصل تقارن در ساخت کاروانسرا رعایت شده و بنا دارای تقارن در جهت طولی است.
ساخت تی تی کاروانسرا آن هم در زمانی که کاروانسراهای اندکی در شمال کشور ساخته می‌شد گوشه‌ای از اهمیت مسیر عبوری سیاهکل و موقعیت راهبردی این شهر را روایت می‌کند چرا که در گذشته شمال ایران یکی از مناطق تولید ابریشم بوده است که این کالا نیز از این مسیر به بخش‌های مرکزی ایران فرستاده می‌شد.
در مورد ساخت این کاروانسرای زیبا داستان‌های متفاوتی وجود دارد که با نگاهی اجمالی بر آن می‌توان فهمید که ناقص و حتی تا حدودی تحریف شده هستند. اما در ادامه شما را با دو داستان مختلف از ساخت تی تی کاروانسرا آشنا خواهیم کرد:
طبق داستان اول در روزگاری، تی تی خانم که عمه یکی از شاهان سلسله صفوی بوده است، تصمیم گرفت که کاروانسرای زیبایی به‌نام خود در منطقه سیاهکل بنا نماید و از این جا بود که اولین قدم ها برای ساخت یکی از قدیمی ترین بناهای سیاهکل گذاشته شد. اما در داستان دوم این کاروانسرا در زمان حکومت محلی کیایی که در عصر تیموریان بر لاهیجان حکمرانی می‌کردند، ساخته شد و بعدها توسط حکومت صفویه نابود شدند و آثار به‌جا مانده از آنان به‌نام دوره صفویه به‌ثبت رسیده است.
ساختمان کاروانسرای تی تی در سیاهکل از سنگ و آجر ساخته‌شده است و البته همانطور که در بالاتر نیز اشاره شد، تاریخ ساخت این بنا به‌دوران حکومت سلسله صفویان باز می‌گردد. بنابراین می‌توان قدمت این بنا را به حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ سال پیش نسبت داد. تا همین چندین سال پیش در قرن حاضر، یعنی تا زمانی که راه‌های ارتباطی فعلی ساخته نشده بودند و وسایل حمل و نقل اسب و قاطر بود و جای خود را به وسایل موتوری و ماشینی نداده بودند، از کاروانسرا استفاده می‌کرده‌اند.
با توجه به موقعیت جغرافیایی که این کاروانسرا در آن واقع‌شده است، دارای آب‌وهوای معتدل و مرطوب است که آب‌وهوای خنک تر قسمت کوهپایه‌ای آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به‌همین خاطر زمانی که برای دیدن کاروانسرای تی‌تی در سیاهکل می‌روید، حتماً در این فصل لباس گرم و بارانی با خود به‌همراه داشته‌باشید.
شکی نیست که اگر شما هم به این منطقه سفری کوتاه داشته‌باشید، مثل بقیه افرادی که برای اولین بار به این منطقه آمدند و البته مجددا جذب زیبایی‌های این مکان شدند، دوباره به اینجا بازخواهید گشت. اما این بار بهتر است سری به مکان‌های گردشگری دیگری که در سیاهکل وجود دارد نیز بزنید.
کوه درفک، منطقه سرسبز دیلمان و اسپیلی، آبشار لونک، چشمه آب معدنی لاریخانی، منطقه آغوزی، آبشار بابا ولی، غار اسپهبدان، مناطق باستانی قلعه کوتی، کوه پس و حسنی محله، قلعه کوتول شاه، قلعه دیده بانی، روستای گرماور، حمام تاریخی دیلمان، غار لوعلی (زاگام )، پناهگاه سنگی گیلارکش و شلمان همگی از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی شهرستان سیاهکل هستند که بارها ارزش دیدن دارند. پس در بازدید دوم خود از این منطقه، حتماً سری به بازار محلی هم بزنید و از دیدن دستبافت‌های پشمی و ظروف سفالی که از مهمترین صنایع‌دستی سیاهکل است، غافل نشوید. برنج، جو، توتون، چای، فندق، سیب‌زمینی، گردو و مواد لبنی نیز از مهم ترین محصولات غذایی این ناحیه است.
حالا که قرار است پس از بازدید از کاروانسرای تی‌تی، مدت بیشتری را در سیاهکل بمانید، ما از قبل به فکر اقامت شما بوده ایم. شرکت انبوه‌سازان آرش در فاصله 44 کیلومتری از سیاهکل در زیباکنار منتظر شماست. پس از خرید ویلا زیباکنار از شرکت انبوه‌سازان آرش با فقط 45 دقیقه رانندگی، در شهر ساحلی زیباکنار در ویلاهای زیبای خود می‌توانید استراحت کنید.
اگر سوالی دارید تیم پشتیبانی ما از ساعت ۸:۳۰ صبح الی ۱۱:۳۰ شب پاسخگوی شما خواهند بود.
نظرات کاربران